Pałac Dioklecjana - główna atrakcja Splitu: ceny i wskazówki dla zwiedzających, zdjęcia, co warto zobaczyć
Zaktualizowano 15 czerwca 2022 r.
Jest to, prawdopodobnie, najbardziej interesująca i znacząca atrakcja — to cały blok miejski z własnym placem, a nawet kilkoma ulicami!
Tak, tak. Pałac ma dwie dobrze zachowane główne ulice — Decumanus (obecnie Kresimirowa), zorientowaną na wschód-zachód, i Cоrdo (obecnie Dioklecjanowa), zorientowaną na północ-południe.
Krótka historia Pałacu Dioklecjana
Urodzony w Dalmacji, na terenie dzisiejszej Chorwacji, cesarz rzymski Dioklecjan postanowił dobrowolnie opuścić tron w 305 r. n.e., gdy ciężko zachorował. Aby ostatnie dni cesarza spędzić w należytym luksusie, rozpoczęto budowę pałacu niedaleko miejsca jego urodzenia (w Salonie).
Salona została zniszczona w czasie najazdu barbarzyńców w VII w. n.e., dlatego uważa się, że współczesny pałac Dioklecjana znajduje się w Splicie.
Budowa rozpoczęła się w 295 r. n.e., trwała 12 lat i zakończyła się na krótko przed abdykacją Dioklecjana.
Kamień do budowy pałacu pochodził z kamieniołomów na wyspie Brac i w okolicach Trogiru. Dekoracje architektoniczne i okładziny marmurowe pochodziły głównie z Egiptu.
Stamtąd też przywieziono większość ozdób: sfinksy, kolumny ze starożytnych świątyń egipskich wykonane z granitu, porfiru i marmuru.
Po wzniesieniu pałacu cesarz przeniósł się do nowej rezydencji, a swoje zamiłowanie do spraw wojskowych zamienił na ogrodnictwo. W swojej nowej posiadłości w Salonie Dioklecjan żył w odosobnieniu przez kolejne osiem lat.
Pałac Dioklecjana
Pałac rozrastał się nawet po śmierci władcy, ponieważ wieśniacy z całego Rzymu przybywali do niego w poszukiwaniu ochrony przed barbarzyńcami.
W pałacu zainstalowano system kanalizacyjny i wodociągowy, a pozostałości rzymskiego akweduktu o długości 9 km zachowały się do dziś i stanowią imponujący zabytek historyczny przy wjeździe do Splitu.
W ten sposób, pełna przepychu rezydencja z luksusowymi dekoracjami stała się twierdzą, a 170 lat później mauzoleum cesarza przekształcono w chrześcijańską katedrę.
W późniejszych wiekach wiele zabytkowych budowli pałacowych (poza mauzoleum i świątynią Jowisza) zostało zniszczonych. Większość średniowiecznych budynków w mieście wzniesiono z kamiennych bloków i kolumn. Pałac uzupełniała architektura gotycka i renesansowa.
W XVI wieku ta niegdyś wspaniała budowla popadła w zapomnienie, aż w 1764 roku została ponownie odkryta przez Roberta Adama, brytyjskiego architekta. To jemu architektura angielska zawdzięcza wygląd tak zwanych «okien Dioklecjana» — półokrągłych otworów z dwoma pionowymi słupkami dzielącymi okno na trzy części — dużą, środkową i dwie mniejsze boczne.
Pałac Dioklecjana w Splicie: opis
Plan pałacu Dioklecjana
Plan pałacu Dioklecjana
Starsze pozostałości budowli na planie są ciemniejsze, późniejsze — jaśniejsze.
- Północne wejście do pałacu (Złota Brama).
- Wschodnie wejście do pałacu (Srebrna Brama).
- Zachodnie wejście do pałacu (Żelazna Brama).
- Południowe wejście do pałacu (Brama Miedziana).
- Skrzyżowanie głównych ulic.
- Pozostałości głównej ulicy, o kierunku północ-południe (Cordo).
- Pozostałości głównej ulicy, o kierunku wschód-zachód (Decumanus).
- Łuki na ulicy wschodniej.
- Pozostałości dużego północno-wschodniego budynku.
- Pozostałości dużego budynku północno-zachodniego.
- Prostokątne obszary przy murze zewnętrznym (dawne magazyny).
- Perystyl.
- Mauzoleum Dioklecjana (w średniowieczu — katedra).
- Świątynia Jowisza (w średniowieczu — baptysterium).
- Pierwsza mała świątynia, w kształcie koła.
- Druga mała świątynia, w kształcie koła.
- Pozostałości łaźni (thermae).
- Pozostałości budynku z zachowanymi mozaikami.
- Westybul, poczekalnia w rezydencji Dioklecjana (pomieszczenie na niższym piętrze).
- Hala centralna.
- Przejście z przodu pałacu.
- Terytorium zachodniej części rezydencji cesarskiej.
- Terytorium wschodniej części rezydencji cesarskiej.
- Agregator taksówek i transferów, w którym możesz określić cenę za przejazd, która jest dla Ciebie wygodna: GetTransfer
- Wynajem samochodu w Chorwacji: Discovercars, Rentalcars oraz Economybookings
- Ubezpieczenie turystyczne dla podróżujących do Chorwacji: Ektatraveling
- Bilety na promy i katamarany w Chorwacji (+ alternatywne opcje podróży: autobus, samolot, pociąg): 12go
- Znajdź tanie hotele: Hotellook.pl
- Agregator wyszukiwania biletów lotniczych: WayAway (+usługa cashback, dla tych, którzy dużo latają — WayAway+)
- Znajdź przewodnika, wycieczki lub bilety do muzeum: GetYourGuide.pl
Przydatne informacje o Splicie:
Katedra św. Duje
Kiedyś było to cesarskie mauzoleum, do dziś znajduje się w nim grobowiec Dioklecjana.
Do najcenniejszych eksponatów należy: obraz Madonny z Dzieciątkiem, Ewangelia z VI wieku oraz wspaniałe drzwi wejściowe przedstawiające sceny z życia Jezusa Chrystusa.
Katedra św. Duje
Bramy pałacu Dioklecjana
Pałac Dioklecjana był wzorowany na obozie wojskowym. W części północnej mieszkali żołnierze i służba, a w części południowej — cesarz. W części południowej znajdowały się, również, różne budynki użyteczności publicznej.
W ten sposób, zamek-pałac stanowił kompleks architektoniczny, otoczony wysokimi murami, do którego można było wejść tylko przez jedną z czterech bram:
Złota Brama. To właśnie przez to wejście prowadziła główna droga do Salony, z której mógł korzystać tylko Dioklecjan i jego rodzina. Wejście to znajduje się po północnej stronie pałacu.
Srebrna Brama. Wejście od strony wschodniej. Po obu stronach bramy znajdują się pozostałości ośmiokątnych wież, w których strażnicy pełnili służbę, a także najstarszy chodnik w Chorwacji.
Miedziana (lub Brązowa) Brama. Ci, którzy wchodzą do pałacu od strony południowej, widzą małą, wąską bramę z brązu. Jest ona prostsza i mniejsza niż pozostałe bramy pałacu, najwyraźniej służyła Dioklecjanowi do celów osobistych lub domowych. Wiadomo na pewno, że w pewnym okresie, przy tej bramie cumowały galery. Wiele przewodników radzi, by do pałacu Dioklecjana wchodzić od strony nabrzeża. I chyba bym się z nimi zgodził.
Południowa fasada pałacu znacznie różniła się od pozostałych, ponieważ była skąpana w morzu
Żelazna Brama jest jedyną, która zachowała się do dziś w oryginalnej formie. Otwiera się ono na zachodnią stronę pałacu, a nad łukiem umieszczono wizerunek bogini zwycięstwa.
Żelazna Brama
Westybul
Prostokątny na zewnątrz i okrągły wewnątrz westybul do dziś robi wrażenie na turystach. Jej ogromna kopuła jest najbarwniejszym dowodem umiejętności rzymskich architektów, ponieważ do 1960 r. była najwyższa nie tylko w Chorwacji, ale na całym świecie.
W westybulu (niegdyś jednej z wielkich sal pałacu) znajdują się marmurowe boazerie i mozaikowa podłoga. Westybul prowadził do prywatnych apartamentów cesarza, których wystrój był niesłychanie luksusowy.
Ściany były wyłożone różnokolorowym marmurem, a podłogi pokryte mozaiką. Pokoje były ozdobione drogimi, rzadkimi tkaninami, marmurowymi rzeźbami i wazami. Wiele z nich zostało przywiezionych z krajów wschodnich lub wziętych z greckich świątyń i pałaców.
Niestety, nic z tego przepychu nie przetrwało: duża część komnat cesarza została zniszczona i odbudowana w późniejszych wiekach.
Świątynia Jowisza
Jedna z niewielu zachowanych świątyń rzymskich w Chorwacji. Znajduje się on w zachodniej części pałacu Dioklecjana. Wzniesiono go pod koniec III wieku, za czasów Dioklecjana.
Usytuowany jest na wysokim podium, przed którym znajduje się sześciokolumnowy ganek. Wytłoczone obrazy na portalu i kasetonowe sklepienie cylindryczne wpłynęły na architekturę wczesnego Renesansu.
Wejście do świątyni Jowisza
Przekształcenie rzymskiej świątyni w baptysterium miało miejsce w późnym antyku, kiedy to pod budynkiem poświęconym św. Tomaszowi wybudowano kryptę.
W dawnej świątyni na początku XIII w. wykonano chrzcielnicę z parawanu ołtarzowego, który pierwotnie znajdował się w katedrze. Jeden ze słupów przedstawia króla chorwackiego Petara Kresimira IV (lub Zvonimira), co czyni go najwcześniejszym przedstawieniem króla europejskiego na średniowiecznej rzeźbie kamiennej.
Wewnątrz znajdują się dwa sarkofagi ze szczątkami arcybiskupów Splitu, Iwana II i Wawrzyńca, a także brązowy posąg Jana Chrzciciela. Nad katedrą wznosi się starożytna dzwonnica, używana do dziś.
Podziemia
Podziemia pałacu Dioklecjana to jeden z najbardziej starożytnych kompleksów tego typu na świecie. Pierwotnie to były komnaty cesarza, ale wysoka wilgotność sprawiła, że mieszkanie w tych pomieszczeniach nie było bezpieczne.
Miedziana Brama prowadzi do długiej galerii podziemia. Obecnie jest on zastawiony straganami z pamiątkami.
Pierwotnie, w podziemiach pałacu miały znajdować się komnaty cesarza
Podziemia były właściwie systemem pomieszczeń pomocniczych, zbudowanych w celu wyrównania poziomu pałacu opadającego ku morzu. Jest to najlepiej zachowana część pałacu, dzięki temu, że sale przykryte są potężnymi sklepieniami kolebkowymi.
We wczesnym średniowieczu część podziemi była wykorzystywana jako pomieszczenia mieszkalne, a w jednej z sal odkryto części starożytnej prasy do tłoczenia oleju i wina, które do dziś można oglądać w tym samym miejscu.
Wraz z budową rezydencji pałacowej, podziemia zamieniły się w śmietnik dla wybudowanych nad nimi domów. Prace porządkowe w salach zaplanowano i rozpoczęto w połowie XIX w., a do lat sześćdziesiątych XX w. prowadzono prace wykopaliskowe i rekonstrukcyjne.
Jedynie część wschodnia została otwarta dla zwiedzających stosunkowo niedawno, bo w maju 1995 roku.
Dziś możemy zobaczyć, jak urządzony był sam pałac, ponieważ podziemia, którego układ jest identyczny jak na wyższych kondygnacjach, jest jedyną częścią, która zachowała się w takim stanie, w jakim ją zbudowano.
Obecnie w podziemiach odbywają się wystawy chorwackich artystów i rzeźbiarzy, przedstawienia teatralne, targi narodowe i inne imprezy publiczne.
To, właśnie, tutaj, kilka lat temu, kręcono sceny do serialu «Gra o Tron».
Perystyl
Przez galerię piwniczną dochodzimy do perystylu, monumentalnego dziedzińca z kolumnami. Jest to jedno z najbardziej imponujących dzieł architektury, nie tylko pałacowej, ale i całej wschodniej części wybrzeża Adriatyku.
Centralny plac, otoczony kamienną kolumnadą, jest sercem pałacu Dioklecjana. Tu życie nigdy się nie kończy: w ciągu dnia podróżni mogą uczestniczyć w spektaklach rozrywkowych, a wieczorem, przy melodiach ulicznych muzyków, zjeść wyjątkowo romantyczny posiłek w jednej z kawiarni.
Z Perystylu roztacza się wspaniały widok na cały Split, można też zrobić sobie zdjęcie ze «starożytnymi Rzymianami» (przebranymi performerami).
Życie na Perystylu nigdy się nie kończy
Dość duża część dziedzińca jest otoczona ze wszystkich stron kolumnami. Znajduje się tu również słynny sfinks, o którym mówi się, że został przywieziony z grobowca faraona Thutmose III w Egipcie.
To właśnie Perystyl pełnił rolę sali ceremonialnej w pałacu Dioklecjana — na tym placu wielki cesarz spotkał się ze swoimi żołnierzami i innymi poddanymi.
Początek przedstawienia na głównym placu pałacu
Przydatne wskazówki dla zwiedzających Pałac Dioklecjana
- Przy każdym wejściu można kupić mapę, która pomoże zorientować się w terenie podczas spaceru i uniknąć straty czasu na błądzenie w tych samych alejkach.
- Pamiątki ze straganów w pałacu są droższe niż w innych częściach Splitu, ale to właśnie tutaj można znaleźć niezwykłe, ręcznie robione figurki i ciekawe kamienne upominki.
- Większość przedstawień na Perystylu rozpoczyna się punktualnie o godz. 12.00.
- Na schodach Perystylu, po lewej stronie placu (patrząc od strony podziemia) znajduje się jedna z najpopularniejszych restauracji w Splicie — Luxor. Ta restauracja z muzyką na żywo jest otwarta o godzinie 18:00. Jedną z osobliwości restauracji jest to, że zamiast krzeseł, tu na schodach leżą poduszki.
- Planując zwiedzanie Pałacu Dioklecjana samochodem, najlepiej zostawić pojazd w odległości 1-2 km od kompleksu architektonicznego, ponieważ parking nie zawsze jest dostępny, a za parkowanie tuż przy rezydencji cesarskiej trzeba uiścić opłatę. Problem z parkowaniem i cenami w tej części Splitu jest bardziej dotkliwy niż kiedykolwiek.
Jeśli wybieracie się do Splitu własnym lub wypożyczonym samochodem, polecam przeczytać mój szczegółowy artykuł o wszystkich niuansach parkowania w Splicie.
Pałac Dioklecjana - cennik i godziny otwarcia
Wstęp do niektórych części pałacu jest płatny:
- Wejście na dzwonnicę katedry kosztuje 40 Kn:
- Wejście do katedry (bez wchodzenia na dzwonnicę) kosztuje 15 Kn;
- Zejście i przejście przez podziemia — 45 Kn (25 Kn, dla dzieci).
Jeśli chcesz zwiedzić kilka miejsc jednocześnie, poinformuj o tym kasę biletową, a otrzymasz zniżkę.
Godziny otwarcia: od poniedziałku do piątku od 09:00 do 16:00. Godziny te obowiązują w tych częściach pałacu, do których wstęp jest płatny.
Mapa z dokładną lokalizacją Pałacu Dioklecjana w Splicie
Lokalizacją Pałacu Dioklecjana w Splicie
Podobał Ci się artykuł?
Podziel się nim z przyjaciółmi:
Facebook
Twitter
Pinterest
WhatsApp
Może się przydać:
- Co warto zobaczyć w Chorwacji: jakie wycieczki w kraju są najlepsze, które zabytki warto odwiedzić, czym Chorwacja różni się od innych krajów
- Plaże w Splicie i okolicach: najlepsze miejsca do kąpieli, zdjęcia, ceny 2023, udogodnienia dla wczasowiczów
- Amfiteatr w Puli: jak znaleźć, parking w pobliżu, co można zobaczyć na Arenie (nasze opinie i mnóstwo zdjęć), cennik 2023 i godziny otwarcia